Twintig Gelderse Steenfabrieken - Henri Th.M. Burgers

Twintig Gelderse steenfabrieken In ‘Twintig Gelderse steenfabrieken’ wordt de geschiedenis van 20 steenfabrieken aan de hand van advertenties in de dagbladen en notariële akten beschreven. De beschreven fabrieken hebben met elkaar gemeen dat zij voor langere of korte tijd door een lid van de familie Burgers werden geëxploiteerd.

Voorafgaand aan de beschrijving van de afzonderlijke fabrieken wordt een hoofdstuk gewijd aan de verwantschap aan het einde van de 18e eeuw tussen de steenbakkersgeslachten van Geijn, Arntz en Burgers, en voorts wordt een hoofdstuk besteed aan de Gelderse baksteenindustrie in het algemeen vanaf 1850 tot 2014.

Het is interessant te lezen hoe enkele steenbakkersbazen de sprong naar een zelfstandig ondernemerschap hebben gewaagd en ook hoe het hen verging in de twee grote crises van 1880 - 1890 en 1929 – 1945.

Darwins gezegde ‘Het zijn niet de sterkste soorten die overleven en ook niet de meest intelligente. Het is de soort die het beste reageert op veranderingen’1 geldt ook voor de steenbakkers. De een gaat ten onder en de ander weet zich door de crisis heen te worstelen. Niet alleen financiële en economische crises bepaalden het lot van de fabrikanten. Bijna jaarlijks moesten zij het hoofd bieden aan de hoge waterstanden, hetgeen na de verwoestende overstromingen in 1919 en 1926 enkelen teveel werd, met als gevolg dat zij al hun bezittingen moesten verkopen om hun schuldeisers te betalen.

De fabrieken in dit boek bevonden zich te Lobith-Spijk, Gendt, Erlecom, Ooij, Nijmegen, Weurt, Beuningen, Winssen, Afferden, Druten, Ijzendoorn-Echteld, Beesd en Kerkdriel. Slechts twee van de beschreven fabrieken bestaan anno 2015 nog. Te Bovenspijk bij Lobith produceert VanderSanden Group geheel gemoderniseerd tientallen miljoenen stenen per jaar in een procesindustrie. Te Kerkdriel worden op Steenfabriek Biezeveld nog volledig met de hand stenen in alle vormen, maten en kleuren vervaardigd met ouderwets vakmanschap.

‘Twintig Gelderse steenfabrieken’ poogt de geschiedenis van de steennijverheid levend te houden, niet alleen voor hen die er gewerkt hebben, maar ook om de volgende generaties te laten weten, dat hetgeen bereikt is in Nederland, door zware arbeid van de werknemers en met grote financiële risico’s voor de ondernemers totstandgekomen is.

• Titel Twintig Gelderse steenfabrieken
• Auteur: Henri Th. M. Burgers
• pagina's 168 in full color
• ISBN 9789076407630